De diepte in met de Wkb-lunchsessies

Keimpe StroopWat houdt de Wet Kwaliteitsborging (Wkb) nu precies in? Wat is en doet een kwaliteitsborger? Wat verandert er voor ons als bedrijf of gemeente? Een greep uit de vragen die op dit moment, driekwart jaar voor het in werking treden van de Wkb (per 1 juli 2022 is het zover), leven.

Om de vragen te beantwoorden, zijn er vanaf 1 april de interactieve lunchsessies van de Wkb. Gewoon thuis, van achter uw scherm met een boterham in de hand, kunt u elke twee weken meeluisteren en vooral meepraten. In elke sessie neemt Titia Siertsema, implementatiemanager Wkb, u mee in de ontwikkelingen van de Wkb. Ook schuift een expert aan de lunchtafel aan. Deze expert gaat dieper in op een specifiek thema of onderwerp en kan uw vragen beantwoorden.

Bij de allereerste lunch op 1 april a.s. is Keimpe Stroop, kwaliteitsborger van het eerste uur, te gast. Onderwerpen die aan bod komen, zijn wat zijn werk als kwaliteitsborger inhoudt, zijn verwachtingen voor de aannemer en hij vertelt over zijn ervaringen met proefprojecten. En natuurlijk kan Keimpe met zijn ervaring u op weg helpen. Praat daarom mee en stel uw vraag tijdens de lunchsessies over de Wkb.

Aanmelden kan via deze pagina.

Gemeente Emmen: “Pak proefprojecten praktisch aan”

Al snel was in Emmen duidelijk dat de implementatie van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen veel voeten in de aarde zou hebben. Alie Haan, jurist bij de gemeente, had in september 2019 een inventarisatie van mogelijke gevolgen gemaakt. Hieruit bleek dat meerdere disciplines binnen de gemeentemuren met de Wkb te maken zouden krijgen. Op basis van deze analyse werd een projectteam opgezet om de implementatie te begeleiden. Nu ruim een jaar later vertellen projectleider Tonko Aeilkema en projectsecretaris Anet Hoorn samen met Alie Haan over het belang van de praktische aanpak bij de implementatie van de Wkb.

Projectteam

De gevolgen van de in werkingtreding van de Wkb zijn in Emmen behoorlijk groot te noemen. Ruim 60 % van alle bouwwerken vallen onder de zogeheten gevolgklasse 1. ‘Dat betekent dus veel voor bijvoorbeeld onze leges en de capaciteit bij vergunningen, toezicht en handhaving,’ vertelt Alie Haan. ‘Wij hebben een breed projectteam opgezet waarbij vanuit meerdere afdelingen medewerkers aanhaken. Daardoor kunnen we intern snel schakelen.’

Bij aanvang begon het projectteam met een situatieschets. ´We hebben beschreven hoe het er nu aan toe gaat en wat de Wkb na in werkingtreding voor de procedures zal betekenen,´ vertelt Tonko Aeilkema. Maar dat bleef toch vrij theoretisch, vonden ze in het Emmense. ‘Het werd ons al snel duidelijk dat we proefprojecten nodig hadden om de daadwerkelijke impact te kunnen inschatten.´

Proefprojecten

Inmiddels lopen in Emmen 7 proefprojecten en het einde is nog niet in zicht. Maar de proefprojecten kwamen niet vanzelf. Het projectteam heeft daar hard aan moeten trekken. Allereerst heeft het projectteam geld gekregen zodat de gemeente tijdens de proefprojecten de kwaliteitsborger betaalt. ‘Deze subsidie helpt natuurlijk om projecten van de grond te krijgen.’ vertelt Anet Hoorn, ‘Maar wat nog veel belangrijker was om aannemers, architecten en adviesbureaus zover te krijgen om mee te gaan werken aan proefprojecten.’

Een groep van ruim 25 bij de gemeente bekende aannemers, architecten en bouwkundig tekenbureaus  werd nog voor de zomer van 2020 uitgenodigd voor een informatieavond op 15 september, waarbij ook kwaliteitsborgers aanwezig zouden zijn. Omdat de uitnodiging vlak voor de bouwvak uitging, werd na de vakantie besloten om de aannemers ook persoonlijk te benaderen. Anet Hoorn belde alle aannemers die na de uitnodiging niets van zich hadden laten horen. ‘Een klein aantal was niet geïnteresseerd, maar het overgrote deel wel. Ook diegenen die nog niets van zich had laten horen op de uitnodiging. Uiteindelijk hebben de meeste bouwers tijd vrijgemaakt voor de bijeenkomst en hadden we op 15 september een groep van 40 belangstellenden’.

Lees de rest van het artikel op de website van de VNG

Hercuton realiseert 25e project onder externe kwaliteitsborging

Onderstaand nieuwsbericht is afkomstig van de website van Hercuton d.d. 8 maart 2021

In Hoofddorp realiseert Hercuton op dit moment het nieuwe logistiek centrum voor Nippon Express. Het is het 25e nieuwbouwproject dat het bouwbedrijf sinds 2016 onder externe kwaliteitsborging realiseert. Hiermee loopt het bedrijf vooruit op de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) die op 01-01-2022 van kracht wordt. Reden voor Hercuton om vooruitlopend op deze datum al aan deze wet te voldoen is het feit dat externe kwaliteitsborging zorgt voor een beter eindproduct met een hogere kwaliteit en minder opleverpunten.

Kosten

De Wkb gaat in eerste instantie gelden voor bouwwerken met gevolgklasse 1. Hercuton realiseert gebouwen in gevolgklasse 2. De verwachting is echter dat deze gevolgklasse binnen enkele jaren ook onder de Wkb zal vallen. Het bouwbedrijf heeft inmiddels voor nagenoeg € 300 miljoen euro aan projecten gerealiseerd onder kwaliteitsborging. De kosten voor externe kwaliteitsborging bedragen gemiddeld 0,45 % van de projectsom. Hier staat tegenover dat er bij de projecten onder externe kwaliteitsborging minder opleverpunten en garantiekosten zijn. Tevens schat Hercuton in dat dit nog omlaag kan in de toekomst door in haar ontwerpen nog meer vanuit ‘standaarden‘ te werken en het verder legoliseren van haar betonnen, houten en stalen bouwsystemen.

Standaard bedrijfsvoering

Maarten Bakker

Volgens Algemeen Directeur Maarten Bakker zijn de ervaringen met externe kwaliteitsborging dermate positief dat het voor projecten met een omvang groter dan € 5 miljoen al enige tijd standaard bedrijfsvoering is: “Je kunt de implementatie van de Wkb blijven uitstellen tot je voor een voldongen feit staat, maar wij hebben ervoor gekozen om de wet te omarmen. Externe kwaliteitsborging helpt ons om ons product te verbeteren en efficiënter te werken. Je krijgt als het ware direct feedback op je werk en de belangrijkste keuzes die je in het ontwerp en het realiseren van een project neemt. Deze pakken we direct op en nemen we ook mee bij volgende projecten. We zien daardoor ook dat collega’s van ons nazorg- en onderhoudsbedrijf ServicebouwPlus nog minder vaak naar een ‘Wkb-pand’ hoeven voor nazorg.”

Proefprojecten

In november bereikten de Vereniging Nederlandse Gemeenten en minister Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) een akkoord over de Wkb. Hiermee werd een belangrijke stap gezet richting de beoogde inwerkingtreding van de wet.

Op dit moment liggen de laatste onderdelen van de Wkb bij de Eerste Kamer die aanvullende vragen heeft gesteld met betrekking tot de resultaten van proefprojecten. Met andere woorden, is er door partijen voldoende ervaring opgedaan met de implementatie van de Wkb? Hoewel niet alle projecten van Hercuton volgens de procedure voor proefprojecten zijn uitgevoerd, laat hun ervaring zien dat met kwaliteitsborging een hogere kwaliteit kan worden bereikt tegen uiteindelijk lagere kosten.

Stand van zaken Ambassadeursnetwerken #kwaliteitsborging

In november is gestart met Ambassadeursnetwerken kwaliteitsborging. Inmiddels zijn 11 netwerken aan de slag waarbij in totaal 92 gemeenten zijn aangehaakt. Een overzicht van netwerken en projecten is te zien in het voortgangsoverzicht maart 2021.

Meedoen met een netwerk? Meer informatie is hier te vinden.

Overzicht Ambassadeursnetwerken Wkb maart 2021

Nieuwste versie ontwerpbesluit kwaliteitsborging openbaar

Op 28 januari jl. heeft de Eerste Kamer de minister van BZK gevraagd om toezending van de nieuwste versie van het ontwerpbesluit kwaliteitsborging en een stand van zaken met betrekking tot de proefprojecten. Op 22 februari 2021 heeft de minister van BZK de gevraagde informatie aan de Eerste Kamer toegezonden zodat de laatste versie van het besluit en de toelichting daarop nu openbaar zijn.

Via deze link kunnen de brief, het besluit en bijlagen worden gedownload.

In de publiceerde versie is helaas een fout gesloten. Bij de definitie van gevolgklasse 1 (artikel 2.17) is bij onderdeel e het woord 'geen' weggevallen. De juiste tekst moet zijn dat bouwwerken tot gevolgklasse 1 behoren als "e. geen toepassing is gegeven aan NEN 6060 of NEN 6079 bij het bepalen van de gebruiksoppervlakte van een brandcompartiment;"

‘Het viel reuze mee hoeveel extra tijd het ons heeft gekost’

Dit interview is onderdeel van een serie interviews over ervaringen met de Wkb. De overige bijdragen zijn te lezen via deze link. Heeft u ook een artikel, blog of andere ervaring met proefprojecten? Laat het ons weten via de contactpagina.

Kazerne Glanerbrug (foto: PlanGarant)Glanerbrug, gemeente Enschede, heeft afgelopen jaar een nieuwe brandweerkazerne gekregen. De bouw ervan was een proefproject in aanloop naar de Wet kwaliteitsborging. Projectleider Gerald Geerdink van bouwer Dura Vermeer had in eerste instantie zo z’n bedenkingen om mee te doen aan een Wkb-proefproject. De belangrijkste reden was dat hij verwachtte er veel extra tijd in te moeten stoppen. Terugkijkend op het bouwproces, toont hij zich prettig verrast: ‘Het viel reuze mee hoeveel extra tijd het ons heeft gekost. Ik vind het zeker voor herhaling vatbaar. Bij grote projecten werkten we in ons bedrijf altijd al met keurlijsten, maar in de kleinbouw gebeurt dat niet altijd. Waar we vooral op bedacht moesten zijn, is dat we alles vastlegden. Daarbij heeft ook geholpen dat we een enthousiaste uitvoerder hadden op de bouw, die er helemaal voor ging.’

Namens de gemeente Enschede nam Mark Heethaar, casemanager vergunningen, deel aan het proefproject. De kwaliteitsborger was Martijn Broeze, van PlanGarant. Zij onderschrijven de ervaring van Gerald over de benodigde tijd, al waren de uren anders verdeeld dan bij een ‘traditioneel’ bouwproject. Grofweg gezegd, is een groot deel van de uren die anders bij Bouw- en Woningtoezicht nodig zijn, naar de kwaliteitsborger gegaan. De Wkb-uren van Gerald zijn nu door zijn bedrijf op zich genomen. In de toekomst zullen ze aan de opdrachtgever worden doorberekend. 

Kosten

En dan komen we meteen op de kosten van een Wkb-traject. De gemeente Enschede heeft in het kader van dit proefproject een korting gegeven op de legeskosten, maar hoe dat in de nabije toekomst zal gaan, is nog onduidelijk. Mark Heethaar: ‘We weten al wel hoeveel werk er voor ons af gaat, maar niet hoeveel er nog precies overblijft. Tot nu toe werkt onze afdeling legesdekkend. Als er door de Wkb minder werk voor ons is, zal dat ook gevolgen hebben voor de leges.’ 

Toch is Mark positief over de komst van de Wkb, juist als het om bouwkwaliteit gaat. Hij noemt als voorbeeld de bouwvergunning voor een woning. ‘Nu is er nog één moment van toetsing, als de vergunningaanvraag bij ons wordt ingediend. Wijzigingen nadien, zoals een uitbouw aan de woning, zijn vaak vergunningvrij. Daar hoef ik als gemeente niets van te vinden, maar de kwaliteitsborger juist wel.’ Kwaliteitsborger Martijn Broeze vult aan: ‘Elke aanpassing tijdens de bouw toetsen we. Dat kan snel, maar er wordt zo ook wel weer naar de vereiste kwaliteit gekeken.’

Loslaten en vertrouwen

De komst van de Wkb is voor Bouw-en Woningtoezicht een kwestie van loslaten en vertrouwen op het systeem van kwaliteitsborging. Mark: ‘Vooral onze vakspecialisten zijn daar in het begin nogal huiverig voor.’ Als kwaliteitsborger benadrukt Martijn hoe belangrijk het is dat zij zo vroeg mogelijk in een bouwproces worden ingeschakeld. ‘Het moment van aanhaken is bepalend, bij voorkeur zodra de architect het ontwerp klaar heeft.’

Gerald weet nu wat hij kan verwachten als hij weer onder de Wkb gaat bouwen. Daarbij realiseert hij zich terdege dat een grote bouwer als Dura Vermeer een voorsprong heeft op kleine aannemers, die lang niet altijd gewend zijn alles stap voor stap vast te leggen, laat staan om bijvoorbeeld met Snagstream [software voor het vastleggen van controles] te werken. Ook Martijn is het hiermee eens: ‘Alle bedrijven, groot of klein, zullen mee moeten in de optimalisatie van het (digitale) proces. Dat zal van de kleine bedrijven soms meer vragen dan van andere, maar als we samen het doel voor ogen houden, komen we gezamenlijk tot het vastleggen van het gehele proces.’

Legeskorting kwaliteitsborging 2021

Ook dit jaar heeft Rowiq Advies weer in kaart gebracht welke gemeenten korting geven voor proefprojecten Kwaliteitsborging. Meer informatie over proefprojecten is te vinden via deze link. Voert u een proefproject uit een in een Ambassadeursnetwerk Wkb dan is tevens subsidie vanuit het ministerie van BZK beschikbaar.

Inmiddels geven 58 gemeenten korting, variërend van 10% tot 80%. Ten opzicht van vorig jaar is het aantal gemeenten dat korting geeft met 14 toegenomen. Op onderstaande kaart zijn de betreffende gemeenten weergegeven. Klik op € voor meer informatie of kijk op de site  van Rowiq Advies.

 

Waarom starten met een proefproject Wkb?

het antwoord op die vraag wordt gegeven door de gemeente Bernheze, Bouwbedrijf Van de Ven en BCN kwaliteitsborgers in onderstaand filmpje. Wilt u ook starten met een proefproject? Doen dan mee met een Ambassadeursnetwerk Wkb.