Categorie: Proefprojecten / pilots

Verschillende aannemers, adviseurs en opdrachtgevers hebben aangegeven om – ondanks uitstel van de Wkb – door te willen gaan met kwaliteitsborging. Ook als gemeente is het mogelijk om aan pilotprojecten mee te doen en zo alvast kennis te maken met de kwaliteitsborging die bedrijven zelf organiseren. U kunt daarbij als gemeente zelf de spelregels bepalen, waarbij er wel enkele – juridische – randvoorwaarden gelden. Voorkomen moet worden dat – door bijvoorbeeld een klacht van een boze buurman – een vergunning uiteindelijk vernietigd zou worden bij de rechter. Het is daarom van belang dat een aanvrager daadwerkelijk aannemelijk maakt dat aan de voorschriften wordt voldaan. Dat kan prima op basis van de informatie die de aanvrager en/of zijn kwaliteitsborger u levert. De belangrijkste aandachtspunten daarbij zijn:

1. Het bevoegd gezag verleend vergunning pas indien het naar zijn mening aannemelijk is dat aan de voorschriften wordt voldaan. U moet dus wel het hele plan beoordelen. U heeft daarbij wel de ruimte om te variëren in intensiteit van de toetsing. Werkt u bijvoorbeeld met een toetsprotocol dan kunt u de aangeleverde rapportage van de kwaliteitsborger beoordelen op het laagste toetsniveau.
2. Het al dan niet ‘aannemelijk zijn’ is gebaseerd op door de aanvrager aangeleverde gegevens en bescheiden. U mag een kwaliteitsborger of opdrachtgever niet op zijn of haar blauwe ogen geloven. Dus naast een toetsrapportage moet een complete set gegevens en bescheiden worden overlegd. Dat kan natuurlijk eerst op hoofdlijn en vervolgens – op basis van 2.7 Mor – meer in detail direct voor of tijdens de bouw.

Meer informatie over de aannemelijkheidstoets leest u in het memo Reikwijdte-aannemelijkheidstoets: nu al starten met pilots.

Begin tweede kwartaal 2017 levert Hercuton – een dochter van de Janssen de Jong Groep – her project DC Dordtse Kil III op. het project bestaat uit een distributiecentrum met beperkte kantoorfunctie voor ongeveer 60 personen. Het bouwwerk heeft een BVO van zo’n 30.000m2. De bouwkosten bedragen ongeveer €12 miljoen. In het project wordt gewerkt volgens het nieuwe stelsel in het kader van de Wet kwaliteitsborger. De kwaliteitsborger – in dit geval Seconed als TIS – ziet toe op het voldoen aan de voorschriften en in deze pilot nadrukkelijk ook op het voldoen aan de contractueel overeengekomen eisen. Meer informatie over de pilot is hier te lezen.

Op basis van de bevindingen tijdens het eerste deel van de bouw is een tussenrapportage opgesteld. De belangrijkste bevindingen tot nu toe zijn:

• Toetsing door de TIS laat zien dat de bouwer volgens de voorschriften van het Bouwbesluit bouwt. De meeste punten die naar voren komen hebben betrekking op private eisen.
• De keuze om de kwaliteitsborger ook te laten toetsen op de private eisen levert dan ook meerwaarde op voor de bouwer: de kwaliteit neem toe, mede door specialisme van de kwaliteitsborger op bepaalde aspecten.
• Hercuton geeft aan dat werken volgens de Wkb haalbaar en betaalbaar is. Een exacte raming van de meerkosten is nog niet beschikbaar maar volgt hopelijk wel in de eindrapportage.
• De afstemming tussen bouwer, onderaannemers en de kwaliteitsborging vergt nadrukkelijk aandacht: het is aan te bevelen de kwaliteitsborger vroegtijdig te betrekken.

De rapporteur concludeert dat partijen een goed gezamenlijke start hebben gemaakt maar dat dit zich niet heeft vertaald in een structureel regulier overleg tussen bouwer en kwaliteitsborger. Afstemmen per mail is snel maar niet altijd effectief blijkt maar weer…

De gehele rapportage is hier te lezen: Tussenrapportage pilot Janssen de Jong jan2017 definitief

Aannemingsbedrijf Lamers en kwaliteitsborger PlanGarant doen bij de bouw van negen woningen in Eindhoven ervaring op met de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. De Aannemer bericht over het project in een serie artikelen. In het vierde en laatste deel van de serie over dit project wordt gekeken naar de afbouw- en opleverfase en leerpunten voor de betrokkenen van het gehele project. Gevraagd naar hun ervaringen met kwaliteitsborging bij het project Landleven in de gemeente Eindhoven tekent Aannemersvak het volgende op:

Architect Tijs Karsmakers
“Normaal gesproken zou ik er na vergunningverlening niet veel meer van gehoord hebben. Ik zou zelf ook nooit met de gemeente hebben gebeld met vragen over hoe iets nu precies zit. Dat gebeurt nu wel. Wat dat betreft heb ik het idee dat er veel kritischer gekeken wordt tijdens de bouw.”

Aannemer Kees-Jan Lamers
“Wat PlanGarant heeft gedaan vind ik een toevoeging. Het overleg is veel fijner, want het zijn mensen uit de praktijk, al is dat ook een beetje afhankelijk van wie komt toetsen, heb ik gemerkt. Het andere onderdeel van de wet, de verhoogde aansprakelijkheid, daar ben ik echt niet blij mee.”

Kwaliteitsborger Erik Schot
“Ik had graag eerder de toets op willen pakken. Voordat alle woningen waren verkocht. Dan is er meer rust om zaken te bespreken. Daarnaast is er het punt van die registratie: wat ga je vastleggen en hoe diep?”

Het gehele interview – het vierde en laatste deel van de serie – is te lezen via deze link. De eerdere afleveringen uit de serie kunt u nalezen van de links hieronder.

1. Experiment met private kwaliteitsborging
2. Constructieberekening en EPC pas later indienen
3. Een vinkje voor bouwkwaliteit

De gemeente Den Haag heeft op 19 januari in een persbericht aangegeven pas op de plaats te maken met haar deelname aan het pilotproject Keurmerk Garantiewoningen. De gemeente Den Haag houdt nieuwe aanvragen zoveel mogelijk buiten de pilot. Het gehele persbericht van de gemeente Den Haag is hier te lezen.

Meer informatie over het experiment Keurmerk Garantiewoningen is te vinden via Pilots. Het experiment is eind 2014 gestart en loopt in 5 gemeenten. De ervaringen met het project hebben er bij de deelnemende waarborginstellingen toe geleid dat zij hun instrumenten hebben kunnen verbeteren. De leerpunten op het gebied van onder meer onafhankelijkheid en de gereedmelding zijn meegenomen in het wetsvoorstel kwaliteitsborging en in de onderliggende wetgeving. ook heeft minister Blok tijdens het debat over de Wet kwaliteitsborging op 18 januari 2017 toegezegd tegemoet te komen aan een onder meer door Den Haag gevraagde aanpassing van het stelsel, zodat de gemeenten hun toekomstige rol beter kunnen invullen.

Over de ervaringen met enkele proefprojecten (waaronder het experiment) is op 9 december een evaluatierapport aan de Tweede Kamer toegezonden. Het rapport laat zien dat de pilots een goede leerervaring zijn voor zowel kwaliteitsborgers als aannemers en dat de resultaten in de loop van de pilots verbeteren. De aanbevelingen uit het rapport worden overgenomen bij lopende en nieuwe pilots. In het kader van het project Keurmerk Garantiewoningen is inmiddels gestart met de intensivering van de begeleiding.

In de periode voorjaar 2015 – najaar 2016 is in Leiderdorp het project Plantage gebouwd. Het project is uitgevoerd als pilotproject in het kader van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen. Speciaal aan dit project is dat de 10 vrijstaande en 12 half-vrijstaande woningen zijn afgestemd op de specifieke koperswensen en daarmee allemaal anders zijn. Uitgangspunt is dat iedere verkochte woning direct werd gebouwd binnen 100 werkbare dagen.

Bohemen BV – Ruimte in Ontwikkeling, is bij het plan uitgegaan van coördinatie op basis van de softwaretool Keep Your Promise (Kyp), waardoor zonder uitvoerder gebouwd zou kunnen worden.

Opvallend in dit project is dat Woningborg (de kwaliteitsborger) een aantal maal stevig op de rem heeft moeten trappen en zelfs een keer moeten dreigen met een handhavingsverzoek aan de gemeente. Er is halverwege de uitvoering een time-out ingelast om de geconstateerde afwijkingen te herstellen en afspraken te maken voor het vervolg. Het werken zonder uitvoerder bleek onvoldoende kwaliteitsgaranties te bieden.

De gemeente Leiderdorp stelt vast dat toetsing en toezicht op de bouw door de kwaliteitsborger intensiever was dan de gemeente gebruikelijk toepast. De belangrijkste conclusie is dat de kwaliteitsborging door een private partij een toegevoegde waarde heeft en hier leidt tot scherper toezicht, meer kwaliteit en versnelling van procedures. Tegelijkertijd wordt gesteld, dat een heldere verdeling van de taken en verantwoordelijkheden noodzakelijk zijn om de kwaliteitsborger in staat te stellen zijn rol te vervullen.

De  beschrijving en de resultaten van de pilot kunt u lezen in het rapport 20161202-rapportage-pilot-leiderdorp.

Op 1 juni jl. is in Twello de eerste woning onder kwaliteitsborging opgeleverd. De gemeente Voorst heeft een evaluatie geschreven van dat project. Belangrijkste bevindingen van de gemeente zijn:

• Voorst ziet een risico in een ‘modulair systeem’. Bedoeld wordt dat als de kwaliteitsborger te veel werkzaamheden aan de aannemer overlaat, de kosten dan weliswaar laag zijn, maar dat het toezicht dan mogelijk te kort schiet.
• Voorste constateert dat bepaalde aspecten die niet voldoen aan het Bouwbesluit – beperkte afwijkingen, zoals plafondhoogte e.d. – in overleg tussen opdrachtgever van de bouw en kwaliteitsborger worden geaccepteerd. Ook in het huidige stelsel gebeurt dit, maar dan in overleg met de gemeente. Naar de mening van Voorst is het niet wenselijk dat dit door private partijen wordt bepaald. Overigens staan zowel het Bouwbesluit als de Wkb beide handelswijzen niet toe…
• Voorste twijfelt aan de handhavingsmogelijkheden en -bereidheid van de gemeente. Hierbij speelt mee dat het handhaven op aangeven van een kwaliteitsborger voor de gemeente mogelijk een financieel risico met zich meebrengt.
• Een analyse van de kosten versus de voor de gemeente wegvallende werkzaamheden laat zien dat er in Voorst ca. €500,- aan legesverlaging voor deze ene woning mogelijk is. Indien de kwaliteitsborging duurder is, wat in deze pilot het geval was, dan wordt het dus duurder voor de klant.

Gevraagd naar zijn ervaring met de private kwaliteitsborging geeft de nieuwe eigenaar van de woning aan weinig gemerkt te hebben van de kwaliteitsborging: “Voor de opdrachtgever gaat het erom, dat er een huis gebouwd wordt dat aan alle eisen voldoet, die de opdrachtgever maar ook de overheid heeft gesteld. Hoe dit tot stand komt, zou mij persoonlijk niet veel uitmaken. Als dit via een private weg gaat is dit prima, behalve als dit kostenverhogend zou werken.”. De opdrachtgever is gezien de grondprijs overigens van mening dat hij eigenlijk ‘een stuk service’ van de gemeente mag verwachten.

Al met al is Voorst van mening dat de pilot geslaagd te noemen is en leerzaam was voor alle partijen. Maar we zijn er nog niet: “Alle deelnemende partijen zijn het er over eens dat er nog veel moet gebeuren voordat dit een succes
kan worden.”.

Lees het evaluatierapport van de gemeente Voorst via deze link.